Anayasa Mahkemesi (AYM), derneklerin genel kurul dışındaki organında görevli kişiler veya ilgili personel hakkında bazı suçlardan dolayı kovuşturma başlatılması durumunda bu kişilerin veya görev yaptıkları dernek organlarının İçişleri Bakanınca görevden uzaklaştırılabileceğini ve bunların yerine mahkeme kararıyla kayyım atanacağını düzenleyen kanun hükümlerini iptal etti.
Yüksek Mahkeme, CHP’nin, Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun’un bazı kurallarını iptal istemini görüştü. Anayasa Mahkemesi, derneklere mahkeme kararıyla kayyım atanmasına ilişkin hükümleri Anayasa’ya aykırı buldu.
Kararda, derneklerle ilgili iptali istenen kuralın, derneklerin genel kurul dışındaki organlarında görevli kişiler hakkında “Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun” kapsamında yer alan suçlar ile “uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti” veya “suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama” suçlarından kovuşturma başlatılması halinde bu kişilerin İçişleri Bakanınca görevden uzaklaştırılabileceğinin öngördüğü, görevden uzaklaştırma tedbirinin ne zamana kadar devam edeceği konusunda ise bir düzenleme bulunmadığı aktarıldı.
“İZİNSİZ TOPLANAN YARDIMLAR BAĞIŞTA BULUNAN KİŞİLERE İADE EDİLMELİ”
Yüksek Mahkeme, aynı kanunda yer alan, ‘izinsiz toplanan yardım paralarına el konularak bunların mülkiyetinin kamuya geçirilmesini’ düzenleyen hükmünü de iptal etti.
Kararda, iptali istenen kuralla, kişiler ve kuruluşların, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamayacağı, bunun tespiti halinde hem idari para cezası uygulanacağı hem de izinsiz toplanan mal ve paralara el konularak doğrudan mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilmesinin öngörüldüğü belirtildi. Bunun Anayasa’ya aykırı olduğu anlatılan kararda, şu ifadeler yer aldı:
* “Yardım toplama faaliyetinin kanunda öngörülen usullere uyulmadan gerçekleştirilmesi halinde bu faaliyet kapsamındaki bağışlama işlemleri sonucu toplanan mal ve paraların öncelikle eski maliklerine iadesi seçeneği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda izinsiz yardım toplama faaliyeti kapsamında elde edildiği için el konulan mal ve paraların öncelikle iyi niyetli olarak bağışta bulunan kişilere iadesinin sağlanması gerekir ancak bu iade işleminin mümkün olmadığı hallerde son çare olarak söz konusu mal ve paraların mülkiyetinin kamuya geçirilmesi şeklindeki bir araca başvurulabilir. Bu değerlendirmeler ışığında kuralla mülkiyet hakkına yönelik getirilen sınırlamanın ölçülülük ilkesi bağlamında gerekli olmadığı kanaatine varılmıştır.”
İptal hükümleri, 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
İBB, BAĞIŞ KAMPANYASI BAŞLATMIŞTI
Tüm dünyayı sarsan corona virüsü salgına karşı İBB, 30 Mart 2020’de İstanbul’da yaşayan ihtiyaç sahibi kesimlere yardım etmek için “Birlikte başaracağız” sloganı ile bağış kampanyası başlatmıştı. Kampanyayı sosyal medya hesabından duyuran İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, “İstanbul bu süreci büyük bir dayanışma örneği sergileyerek aşacak. Destek ve bağış kampanyamıza siz de katılın” çağrısı yapmıştı.
İmamoğlu, bağış toplamak için 4 bankada açılan hesap numaralarını paylaşmıştı. Ertesi gün 31 Mart’ta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu imzası ile 81 ilin valiliklerine, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı’na “yardım toplama” konulu yazı gönderilmişti. Yazıda son günlerde bazı yerel yönetimler başta olmak üzere kurum, vakıf ve derneklerin 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun açık hükümlerine rağmen herhangi bir izin almadan bazı hesapları ilan ederek yardım toplama faaliyetine giriştikleri belirtildi.
Bakanlıktan gelen yazının ardından İstanbul Valiliği’nin bağış için İBB’nin hesap açtığı bankalara yazı göndererek hesapların bloke edilmesini istedi. Bunun üzerine İBB’nin bağış hesabı açtığı bankalar arasında bulunan kamu bankası, hesabı hemen dondurdu. Diğer bankalardaki hesaplara bağışlar bir süre daha devam etti.
İçişleri Bakanlığı, salgın yüzünden ekonomik sıkıntı yaşayan yardıma muhtaç vatandaşlara destek için İBB tarafından başlatılan bağış kampanyası nedeniyle İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında soruşturma da başlatmıştı.
BAĞIŞLARA EL KONULMUŞTU
İstanbulluların pandemi döneminin başında ihtiyaç sahiplerine dağıtılması için İBB’ye bağışladığı, İçişleri Bakanlığı kararıyla durdurulan yardım kampanyası kapsamında toplanan 6 milyon 212 bin 515 TL’ye Fatih Kaymakamlığı’nın kararıyla 2022 yılının Şubat ayında el konulmuştu. Para İstanbul Defterdarlığı banka hesabına aktarılmıştı.
ERDOĞAN “DEVLET İÇİNDE DEVLET OLMANIN ANLAMI YOK” DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, bağış kampanyası düzenleyen bazı belediyelerin hesaplarına bloke konmasına ilişkin 2020 yılının Nisan ayında yaptığı açıklamada “Devlet içinde devlet olmanın anlamı yoktur” ifadelerini kullanmıştı.
